Krantenartikelen

Door Eric van Kleef

Oude kranten zijn een waardevolle bron voor de genealogisch onderzoeker. Zij kunnen je op het spoor brengen van bronnen waarin je nog niet gezocht hebt.

Mijn oudvader Jacobus van der Laaken was bij alle bekende akten van de Burgerlijke Stand het beroep leerlooier en later schoenmaker in Leiden. Er was echter veel meer over hem te vertellen dan alleen zijn beroep.

Een routinematige zoektocht op delpher.nl op de naam van deze voorvader bracht het volgende artikel uit de Leidsche Courant van 3 juli 1865 aan het licht.

Leyden, 1 July. Een der oud-strijders uit deze stad, Jacobus van der Laaken, die aan de feestviering op Dinsdag jl. deel nam, is eergisteren overleden. In behoeftige omstandigheden verkeerende, werd hij door welwillende hulp in staat gesteld behoorlijk gekleed op het feest te verschijnen. Men deed hem, opdat hij zich niet te veel zou vermoeijen, met rijtuig naar de Ruïne brengen. Van daar begaf hij zich nog te voet met den stoet naar de kerk, maar het scheen dat hij daarbij te veel van zich had gevergd; want bij het verlaten van de kerk had hij hulp nodig om zijne woning te bereiken. Hij nam echter nog deel aan den maaltijd, maar kon slechts weinig nuttigen, en te huis gekomen begaf hij zich naar bed om niet weder op te staan.1

Twee dagen later wijdde de krant nogmaals een bericht aan de begrafenis van Van der Laaken.

Gisteren morgen is het stoffelijk overschot van den oud-strijder J. van der Laaken, wiens overlijden wij in ons vorig nommer mededeelden, met militaire eerbewijzen op het kerkhof aan de Heerenpoort ter aarde besteld. De alhier woonachtige oud-strijders vergezelden het lijk naar de rustplaats der dooden. De slippen van het lijkkleed, waarop het Waterloo-kruis prijkte, werden door oud-strijders gedragen. Bij de geopende groeve werd door een der oud-strijders, den heer J. van der Tas, een treffend woord gesproken, dat op de aanwezigen diepen indruk maakte.2

Een oud-strijder in 1865 kan op niet veel anders betrekking hebben als op de strijd tegen Napoleon in 1815. Een nader onderzoek in de registers van de Waterloo-gratificatie van 1817 leverde een inschrijving voor “Jac. van der Laken” van het Bataljon Nationale Militie no. 10 op.3

Dit artikel was de aanleiding tot een onderzoek in de militaire stamboeken en andere militaire bronnen. Het resultaat was een interessant verhaal van een schoenmaker die 24 jaar oud bij de oprichting van de Nationale Militie opkwam en direct werd ingezet in de slag bij Waterloo. Om tenslotte na een voettocht via Parijs weer in Leiden terug te keren. Daar pakte hij zijn oude beroep weer op, wat in alle akten tussen 1818 en 1827 keurig vermeld staat.

In 1865 was de Slag bij Waterloo 50 jaar geleden. Jacobus was een van de eersten die het Zilveren Herdenkingskruis 1813-1815 ontving op een grote herdenkingsplechtigheid in Leiden. Dit was dus het feest waarnaar in het krantenartikel verwezen werd. De gebeurtenissen op het feest werden uitgebreid opgetekend in een boek.4

Dergelijke verhalen geven kleur aan onze voorouders. Zonder de zoekslag in oude kranten was dit spoor nooit opgedoken.

Verborgen verleden

Door Marjan van Kleef

Natuurlijk zijn ook wij geïnspireerd door de uitzendingen van Verborgen Verleden op NPO2

Bekende Nederlanders die een reis maken door het verleden; het is mooie toegankelijke televisie. En tegelijkertijd een mooi voorbeeld wat het met jou kan doen als onbekende familieverhalen ineens bij jou gaan horen.

Het programma toont, in een notendop, hoe je jezelf beter gaat leren kennen met het ontdekken van de verhalen van je voorouders.

Eigenlijk hebben we allemaal een verborgen verleden. In onze jeugd hebben we wel verhalen gehoord en nog voorouders gekend wellicht. Als kind ligt je aandacht toch meestentijds bij het hier en nu en bij de toekomst, dus je onthoudt niet alles. Als we ouder worden gaan we vaker omkijken. Wanneer voorgaande generaties kwetsbaarder worden of zelfs wegvallen komen er vragen: waar kom ik eigenlijk vandaan, wie en wat heeft mij gevormd, waar komt die ene karaktertrek of dat familiepatroon vandaan.

Ieders leven heeft zijn geschiedenis en zijn oorsprong, we zijn gevormd door onze ouders die gevormd zijn door hun ouders en door hun ouders ouders. Als deze verhalen naar voren komen en aandacht krijgen gaan namen en data leven. Oude foto’s worden dan langzaam een film, een boek of eerder een hoofdstuk van jouw boek.

Enige tijd geleden was ik getroffen door de uitzending van Georgina Verbaan. Zij liet zich meevoeren op een reis naar haar familieverleden. Hierin ontdekte zij dat haar gevoel van ‘nergens bij horen’ ook in haar familie voorkomt. Zij vermoedt dat er een verleden ligt in Indonesië en krijgt dit bevestigd, waardoor ze ineens realiseert dat ze wèl ergens bij hoort, dat ze wortels heeft die haar gevormd hebben. Het lijkt of deze ontdekkingstocht grote waarde voor haar heeft gehad. Een ontroerend proces om te zien, en naar wat ik inschat van grote waarde voor haar.

Zie hier een fragment

Een eigen televisieprogramma is voor slechts enkelen weggelegd. Een zoektocht beginnen kan wel iedereen. Kijk eens achterom, zoek de verhalen op en luister naar wat deze verhalen (over) jou vertellen.

Heb je hier hulp of inspiratie bij nodig. Kijk dan bij onze diensten. We helpen graag.